Cây rau mương có mấy loại? Cách nhận biết chính xác

Tham vấn y khoa : Bác sĩ

Cây rau mương có mấy loại? Cách nhận biết cây rau mương dễ dàng? Tác dụng của cây rau mương là gì?

Rau mương hay còn gọi là rau sam đất, một loại rau dân giã ở đồng quê Việt Nam, đặc biệt là Tây Nam Bộ. Tuy nhiên, không nhiều người biết rõ cây rau mương có những loại nào, cách phân biệt ra sao.

Rau mương là gì? Cây rau mương có mấy loại?

Cây rau mương là một loại thủy sinh, mọc nhiều ở vùng đất ẩm, mương nước và ao hồ. Rau mương có nhiều tên gọi khác như rau sam đất, mương nước, sam mùng tơi.

Tuy phổ biến, nhưng ít người biết rằng rau mương cũng có nhiều dạng khác nhau tùy theo môi trường sinh trưởng và đặc điểm hình thái. Vì thế, nhiều người tò mò không biết cây rau mương có mấy loại, cách nhận biết như thế nào?

Cây rau mương mọc nhiều chủ yếu ở vùng đồng quê Việt Nam, được sử dụng nhiều trong các bữa ăn. Người dân đã phân chia loại rau mương dựa trên đặc điểm nhận biết thân cây và vị trí mọc:

Rau mương nước

Rau mương nước hay còn được gọi là rau mương ta, thường mọc ở các ao hồ, ruộng hay mương nước đầy. Đặc điểm của rau mương nước gồm có: thân mềm, lá màu xanh nhạt và mọc đối xứng nhau.

Rau mương cạn

Rau mương cạn là loại rau ít phổ biến hơn rau mương nước, hay mọc ở những nơi ẩm thấp, ruộng khô cạn tạm thời. Chúng có hình dáng gần giống rau mương nước nhưng nhỏ hơn và thân không được mọng nước bằng.

Rau mương mọc dại

Rau mương mọc dại ít được sử dụng làm thực phẩm ăn hàng ngày hơn mương nước và mương cạn. Loại rau này mọc nhiều ở những khu vực bị đọng nước lâu ngày, lá cứng và có màu đậm, vị hơi đắng.

Công dụng của cây rau mương là gì?

Theo y học cổ truyền, rau mương không chỉ là thực phẩm ăn hàng ngày mà còn chứa nhiều chất dinh dưỡng bổ cho sức khỏe, có tác dụng hỗ trợ điều trị được nhiều bệnh.

Rau mương có vị nhạt, hơi ngọt và tính mát nên trong Đông y thường được dùng để điều trị:

Hỗ trợ thanh nhiệt giải độc cơ thể

Rau mương là một trong những bài thuốc hỗ trợ thanh nhiệt và giải độc cơ thể hiệu quả. Nhờ có tính mát, rau mương giúp làm mát gan, thải độc lành tính. Đặc biệt trong những ngày nắng nóng hoặc cơ thể bị nhiệt và nổi mụn.

Hỗ trợ tiêu hóa

Hàm lượng chất xơ trong rau mương dồi dào nên có thể kích thích hệ tiêu hóa hoạt động hiệu quả. Ăn nhiều rau mương giúp bạn phòng ngừa táo bón và hỗ trợ hoạt động của đường ruột.

Lợi tiểu, giảm sưng phù

Dân gian thường sử dụng cây rau mương để giúp lợi tiểu, không bị tiểu buốt hay tiểu rắt khó chịu. Ngoài ra, thành phần có trong cây rau mương có thể làm giảm sưng phù ở những người bị tích nước.

Bổ sung vitamin và khoáng chất

Ít người biết, bên trong rau mương có chứa nhiều vitamin A, C và khoáng chất như sắt, canxi rất tốt cho cơ thể. Những chất này giúp tăng cường sức đề kháng, hỗ trợ thị lực và phát triển xương.

Bài thuốc rau mương hỗ trợ tăng cường sức khỏe

Không chỉ quan tâm cây rau mương có mấy loại, nhiều người còn tìm hiểu về những bài thuốc từ cây rau này. Dưới đây là gợi ý các bài thuốc từ rau mương nhằm tăng cường sức khỏe hiệu quả:

Bài thuốc 1: Trị đái tháo đường

Chuẩn bị nguyên liệu: Rau mương, chuối hột, dây mây; lá vú sữa tím, lục bình, cam thảo nam, khổ qua.

Các bước tiến hành:

• Rửa và sơ chế sạch các nguyên liệu trên để loại bỏ các bụi bẩn.
• Cho các nguyên liệu vào trong ấm sắc thuốc chuyên dụng, đổ thêm 3 chén nước lọc.
• Sắc hỗn hợp tới khi cạn còn 8 phân thì tắt bếp, để nguội bớt.
• Lọc lấy nước, chia làm 2 lần vào sáng và chiều.

Bài thuốc 2: Trị tiêu chảy, đầy bụng

Chuẩn bị nguyên liệu: Chuẩn bị một nắm lá rau mương, muối trắng.

Các bước tiến hành:

• Rửa sạch nắm rau mương rồi mang ngâm với nước muối pha loãng để loại bỏ hết bụi bẩn và vi khuẩn nếu có.
• Cho nắm lá rau mương vào cối, dùng chày giã nát. Tiếp đó vắt lấy nước để uống sẽ hỗ trợ tiêu hóa tốt hơn.

Bài thuốc 3: Trị viêm họng, viêm amidan

Với trường hợp bị viêm họng, viêm amidan, chỉ cần chuẩn bị một nắm lá rau mương, mang đi rửa sạch và ngâm nước muối loãng. Sau đó để ráo nước và nhai với chút muối. Nên nhai một lần vào buổi tối, trước khi đi ngủ.

Bài thuốc 4: Trị áp xe, mụn nhọt, chín mé

Chuẩn bị nguyên liệu: Dùng cả thân và lá của rau mương, chút muối trắng.

Các bước tiến hành:

• Sơ chế: Rửa sạch thân và lá rau mương. Mang ngâm 10 – 15 phút với nước muối đã pha loãng để loại bỏ được hết tác nhân gây hại.
• Sau đó, cho vào cối, dùng chày để giã hay đập nát phần thân và lá rau mương. Lấy bã và nước đắp lên trên nốt mụn, chín mé hay áp xe.
• Bên cạnh đó, nên kết hợp sắc nước từ lá rau mương đã sao khô để uống hàng ngày sẽ đẩy nhanh thời gian se nốt mụn.

Bài thuốc 5: Trị bệnh dạ dày do nhiễm vi khuẩn

Theo một số nghiên cứu, các chất trong cây rau mương có thể giúp điều trị bệnh dạ dày do nhiễm vi khuẩn. Bạn có thể tham khảo các bước thực hiện dưới đây:

• Sơ chế sạch rau mương. Rửa và ngâm với nước muối pha loãng sau đó để cho ráo nước.
• Cắt thành từng khúc, mang đi phơi khô hoặc dùng máy sấy. Sao vàng hạ thổ rồi cất trong lọ thủy tinh, để nơi khô ráo và thoáng mát.
• Mỗi lần dùng, lấy một nắm dược liệu khô, sắc với nước và uống liên tục trong 5 ngày để thấy rõ được hiệu quả của rau mương.

Bài thuốc số 6: Cách chữa trào ngược dạ dày bằng cây rau mương

Cách chữa trào ngược dạ dày bằng cây rau mương khá phổ biến. Sau đây là một số gợi ý dùng cây rau mương để hạn chế những triệu chứng từ bệnh trào ngược dạ dày hiệu quả:

• Sắc lấy nước uống: Rửa sạch rau mương. Cắt từng khúc nhỏ rồi phơi nắng hoặc sấy khô để dễ bảo quản. Khi cần dùng, lấy một ít rau mương đã phơi khô thêm nước đun sôi, để nguội chút rồi uống hàng ngày.
• Uống nước cốt: Ngâm rau muống với nước muối loãng cho sạch khuẩn, sau đó dùng chày để giã nhuyễn. Sử dụng vải lọc lấy nước, cho thêm ít đường trắng vào cho dễ uống.
• Đắp lá rau mương: Giã lá rau mương lấy bã, cho vào vải hoặc khăn sạch rồi đặt lên vùng thượng vị (vùng giữa bụng trên) trong khoảng 20 – 30 phút để tinh chất thấm vào trong da.
• Ngâm rượu: Sau khi sơ chế sạch rau mương, bạn hãy cho rau mương vào bình thủy tinh ngâm cùng với rượu trắng trong 15 ngày. Dùng trước bữa ăn 30 phút, nên dùng 2 lần/ngày để thấy hiệu quả.
• Nấu món ăn: Có thể nấu món cháo rau mương, xào với thịt… không chỉ cải thiện bữa ăn đa dạng hơn mà còn góp phần hỗ trợ điều trị trào ngược dạ dày nhanh chóng.

Bài thuốc 7: Trị giun

Nhiều người không biết, nước rau mương cũng có tác dụng trị giun hiệu quả. Để có thể sử dụng được lâu dài, bạn nên phơi khô rau mương và cất tại nơi khô ráo, thoáng mát.

Để trị giun bằng rau mương, cần phải sơ chế rau mương sạch để loại bỏ được hết bụi bẩn hoặc vi khuẩn bám vào. Sau đó, nấu rau mương tươi hoặc đã được phơi khô với nước, uống nước vừa đun trước bữa ăn 20 phút.

Bài thuốc 8: Chữa mất ngủ, mệt mỏi do nhiệt

Chuẩn bị nguyên liệu: Rau mương, hoa nhài và lá vông.

Cách thực hiện:

• Rửa sạch lá rau mương, hoa nhài và lá vông bằng nước sạch, có thể ngâm với nước muối pha loãng rồi để ráo nước.
• Cho vào trong nồi hoặc ấm sắc thuốc. Đun cùng với nước lọc tới khi sôi thì để cho nguội bớt.
• Sắc nước uống mỗi ngày một lần, nên chia thành 2 lần/ngày. Phải dùng liên tục từ 3 – 5 ngày mới thấy rõ hiệu quả.

Bài thuốc này có thể giúp làm dịu thần kinh, khắc phục chứng mất ngủ, giúp bạn dễ vào giấc hơn. Cơ thể cũng được thư giãn, đồng thời giúp thanh lọc máu.

Bài thuốc 9: Điều trị cao huyết áp

Chuẩn bị các nguyên liệu: Rau mương, rau má, rau diếp cá mỗi thứ một nắm.

Cách thực hiện:

• Rửa sạch và ngâm lá rau mương, rau má và rau diếp cá với nước muối đã pha loãng.
• Cắt thành từng khúc nhỏ rồi cho hỗn hợp các loại rau vào cối hoặc máy xay để xay nhuyễn.
• Sau đó, lọc lấy nước cốt để uống hàng ngày. Có khả năng làm mát gan, giảm huyết áp nhẹ trong giai đoạn đầu.

Lưu ý khi sử dụng cây rau mương cần biết

Để sử dụng cây rau mương hiệu quả và phát huy được hết các tác dụng, hỗ trợ nâng cao sức khỏe, bạn cần chú ý tới những lưu ý dưới đây:

Lựa chọn rau mương có nguồn gốc rõ ràng

Từ những thông tin về cây rau mương có mấy loại, cách nhận biết cây rau mương, bạn đã có những gợi ý để có thể lựa chọn rau mương sạch, có nguồn gốc rõ ràng.

• Cây rau mương thường mọc ở ao hồ, ruộng nước nên có nguy cơ cao bị nhiễm khuẩn hoặc chất độc hại.
• Chỉ sử dụng rau mọc ở vùng nước sạch, không bị ô nhiễm thuốc trừ sâu, phân bón hóa học, nước thải.

Tác dụng phụ của cây rau mương

Dùng quá nhiều trong thời gian dài có thể khiến bạn gặp phải tác dụng phụ của cây rau mương. Tuy rau mương có tính mát, lành tính và tốt cho sức khỏe, nhưng việc quá lạm dụng có thể gây ra:

• Hiện tượng lạnh bụng, bị rối loạn tiêu hóa, tiêu chảy kéo dài.
• Nguy cơ bị nhiễm giun sán, ngộ độc thực phẩm.
• Không phù hợp với phụ nữ mang thai và đang cho con bú do dễ bị đau bụng.
• Nguy cơ bị dị ứng với một số người nhạy cảm: nổi các nốt mẩn, ngứa ngáy.
• Tương tác với thuốc Tây y, ảnh hưởng tới hiệu quả của thuốc.

Không dùng thay thế hoàn toàn thuốc điều trị

Rau mương là bài thuốc dân gian lành tính, không thể dùng thay thế hoàn toàn thuốc và các phương pháp điều trị khác. Các bài thuốc chỉ có tác dụng hỗ trợ điều trị và làm giảm các triệu chứng.

Nếu đang điều trị bằng thuốc Tây, bạn cần lắng nghe những tư vấn từ các chuyên gia trước khi kết hợp sử dụng rau mương để tránh ảnh hưởng kết quả điều trị.

Trên đây là những thông tin giúp phân biệt cây rau mương có mấy loại và gợi ý những bài thuốc từ cây rau mương. Hy vọng bài viết sẽ giúp ích cho bạn.