Nghẹt mũi kéo dài do đâu? Bật mí 10+ mẹo trị nghẹt mũi hiệu quả tức thì

Tham vấn y khoa : Bác sĩ

Ngày cập nhật :03/01/2023

Nghẹt mũi kéo dài là triệu chứng rất thường gặp. Có người nghẹt mũi 1 bên kéo dài, nghẹt mũi về đêm, nghẹt mũi không có dịch, bị nghẹt 1 bên mũi lâu năm,….vậy nguyên nhân gây nghẹt mũi là gì? Cách trị nghẹt mũi đơn giản, hiệu quả tại nhà ra sao? Hãy cùng tìm hiểu rõ hơn qua bài viết dưới đây.

Nghẹt mũi là gì?

Nghẹt mũi xảy ra khi hốc mũi bạn bị tắc nghẽn bởi những nguyên nhân khác nhau. Có thể là viêm, phù nề niêm mạc mũi gây ra cảm giác nghẹt tắc ở mũi. Triệu chứng này có thể đi kèm với những biểu hiện khác như: chảy mũi, sổ mũi, đau xoang,…

Nghẹt mũi có thể là sinh lý (bình thường) hay là biểu hiện của một bệnh lý ở mũi, ví dụ như viêm xoang.

 

Nguyên nhân gây nghẹt mũi

Nghẹt mũi có thể gây ra bởi bất kỳ nguyên nhân nào làm kích thích hoặc gây viêm ở mũi. Các nguyên nhân thường gặp nhất là viêm nhiễm (ví dụ như cảm cúm hay viêm xoang) và dị ứng.

Đôi khi nghẹt mũi và sổ mũi có thể gây ra bởi các chất trong môi trường như khói thuốc lá hay khói bụi xe cộ. Tình trạng này được gọi là viêm mũi không do dị ứng hay viêm mũi vận mạch. Nguyên nhân ít phổ biến hơn có thể gây nghẹt mũi là khối u.

Nghẹt mũi có thể xảy ra trong quá trình mang thai. Thường là trong 3 tháng đầu thai kỳ (hay còn gọi là tam cá nguyệt thứ nhất). Nguyên nhân gây ra điều này là do sự thay đổi hóc môn và tăng lượng máu cung cấp của cơ thể người mẹ trong quá trình mang thai. Những thay đổi này còn có thể ảnh hưởng đến niêm mạc mũi. Khiến nó viêm phù nề và dễ gây chảy máu mũi (chảy máu cam).

Nếu nghẹt mũi kéo dài hơn một tuần, nó thường là biểu hiện của một bệnh lý nào đó. Trong trường hợp này bạn nên đến khám bác sĩ để được chẩn đoán đúng bệnh.

Viêm mũi dị ứng

Niêm mạc mũi quá nhạy cảm cũng như dễ bị kích ứng lúc tiếp xúc với những tác nhân ngoài. Viêm mũi dị ứng là một trường hợp dẫn đến khi hít buộc phải các chất dẫn tới dị ứng. Thường thấy nhất là phấn hoa, lông thú, mạt bụi.

Bệnh lý này kéo dài sẽ làm phiền tới giấc ngủ, gây ra mệt mỏi, mất tập trung, thiếu năng lượng.

Lạm dụng thuốc thông mũi

Nhóm thuốc này thường vô cùng hữu ích trong việc khắc phục triệu chứng nhiễm trùng xoang cấp tính. Nhưng bạn chỉ cần dùng chúng tối đa 3 ngày theo chỉ định từ bác sĩ.

Hiện tượng dùng lâu hơn sẽ làm cho các màng trong mũi mắc căn cứ vào thuốc. Vì vậy nó không còn có tác dụng khiến cho giảm nghẹt mũi mà còn góp phần khiến cho vấn đề nặng nề hơn. Đây cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến nghẹt mũi kéo dài.

Không khí khô

Cho dù là từ máy điều hòa không khí, máy sưởi hoặc máy hút ẩm thì hiện tượng khô cũng có thể làm viêm các mô mũi. Từ đó, dẫn tới tình trạng nghẹt mũi kéo dài tương đối khó khắc phục.

Ngoài ra, những người lớn tuổi mô mũi cũng trở nên khô hơn. Điều này khiến cho các triệu chứng càng trở nên nặng nề hơn.

Nhiễm trùng xoang

Nhiễm trùng xoang là một tình trạng kích ứng làm cho các mô ở niêm mạc xoang bị sưng viêm. Nó thường dẫn tới do nhiễm virus gây ra. Tuy nhiên cũng có khả năng là do nấm hoặc tạp khuẩn. Dấu hiệu của nhiễm trùng xoang thường dễ bị nhầm lẫn với chứng cảm lạnh hoặc cúm thông thường.

Chảy dịch mủ, nghẹt mũi là một trong những biểu hiện đặc trưng bởi bệnh lý này. Bệnh nhiễm trùng xoang không được khắc phục đúng cách cũng chính là nguyên do làm cho trường hợp nghẹt mũi kéo dài mãi không dứt.

Cấu trúc mũi có vấn đề

Mặc dù không phổ biến tuy nhiên đây cũng được cho là một trong một số nguyên do làm cho mũi mắc nghẹt trong thời gian dài. Chấn thương không phải là lý do duy nhất mà sự sai lệch ở cấu trúc mũi có khả năng là một vấn đề bẩm sinh.

Nếu bạn mới bắt đầu bị nghẹt mũi hoặc đột nhiên không thở được thông qua 1 bên. Thì thủ phảm khả năng là do vách ngăn mũi bị lệch. Nếu như thuốc không thể làm giảm nghẹt mũi kéo dài. Thì bạn sẽ buộc phải khiến cho phẫu thuật.

Polyp mũi

Đây cũng là một trong những lý do thường thấy khiến cho chứng nghẹt mũi xuất hiện kéo dài. Tuy nhiên polyp mũi chỉ là sự phát triển của khối u lành tính trong niêm mạc mũi xoang.

Triệu chứng của bệnh lý này rất giống với các bệnh viêm mũi họng, điển hình như nghẹt mũi, chảy nước mũi, giảm khứu giác. Tình trạng nghẹt mũi chỉ thật sự biến mất lúc khối polyp được dòng bỏ.

Ung thư mũi

Đây là vấn đề tương đối hiếm nhưng các khối u ác tính có khả năng gây ra triệu chứng tương tự giống bệnh dị ứng hoặc nhiễm trùng xoang. Bạn có thể sẽ bị nghẹt mũi kéo dài. Đôi khi hiện tượng nghẹt mũi còn diễn ra đột ngột dù trước đây bạn chưa bao giờ bị nghẹt mũi mãn tính.

Ngoài ra, trường hợp nghẹt mũi kéo dài còn có khả năng do stress, rối loạn cảm giác. Rối loạn nội tiết, dị ứng, thường xuyên tiếp xúc với một số tác nhân như khói bụi, khói thuốc lá, hóa chất…

Xem thêm: Cho bạn trai sờ vùng kín có thai không? Ảnh hưởng gì không?

Chứng nghẹt mũi kéo dài có nguy hiểm không?

Hốc mũi là cơ quan có khả năng lưu thông, lọc sạch, khiến ấm cũng như làm ẩm không khí. Nhất là vài mùa lạnh, không khí ngoài thường ẩm và khô với khá nhiều bụi bẩn. Sau lúc được hít vào sẽ đi thông qua hốc mũi sẽ được xử lý mới dẫn vào phổi để tránh làm cho phổi mắc viêm nhiễm.

Tình trạng bị nghẹt mũi kéo dài bạn sẽ không thể thở bằng mũi. Thay vào đó, người bệnh phải thở bằng đường miệng. Lúc này, khí thở sẽ không thể nào lọc sạch, khiến cho ấm, khiến cho ẩm. Từ đấy làm tăng nguy cơ bị những bệnh lý như:

• Viêm họng
• Viêm thanh quản
• Viêm khí phế quản
• Viêm phổi
• Không thở được bằng mũi có thể làm cho tăng nguy cơ tổn thương vòm họng

Ngoài ra, chứng nghẹt mũi kéo dài còn ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng giấc ngủ. Thường khiến giấc ngủ bị gián đoạn và dẫn tới hàng loạt một số vấn đề sức khỏe khác. Không chỉ khiến cho cơ thể mệt mỏi, uể oải, thiếu năng lượng mà còn khiến tăng nguy cơ bị các bệnh về tim mạch hoặc não bộ.

Cách nhận biết nghẹt mũi kéo dài

Khi bạn bị nghẹt mũi trong một thời gian dài, khoảng trên 3 tuần, được coi là nghẹt mũi mạn tính. Bên cạnh việc mũi bạn luôn có dịch dẫn đến tắc mũi, không thở được bằng mũi, nghẹt mũi mạn tính còn có các biểu hiện khác như:

• Thay đổi giọng nói: giọng bạn trở buộc phải khàn, nghe ngàn ngạt như không phải không khí đi thông qua mũi.
• Khó thở khi ngủ: hiện tượng nghẹt mũi thường tăng về ban đêm làm cho bạn tương đối khó thở. Khiến giấc ngủ mắc gián đoạn, ngủ không sâu giấc. Tác hại là bạn luôn mệt mỏi, buồn ngủ vào ban ngày, có xu hướng ngủ khá nhiều hơn, khiến giảm hiệu quả lao động.
• Với trẻ nhỏ, ngáy khá nhiều trong khi ngủ cũng có thể là triệu chứng của nghẹt mũi kéo dài.

Nghẹt mũi ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ nguy hiểm như thế nào?

Khi trẻ sơ sinh bị nghẹt mũi có thể nguy hiểm hơn so với ở trẻ lớn và người trưởng thành. Triệu chứng này có thể ảnh hưởng đến việc bú của trẻ và có thể dẫn đến vấn đề hô hấp nghiêm trọng, ảnh hưởng tính mạng của trẻ.

Nghẹt mũi cũng có thể ngăn cản quá trình phát triển ngôn ngữ và thính giác của trẻ. Vì những nguyên nhân trên, bạn nên đưa trẻ sơ sinh đi khám ngay nếu trẻ bị nghẹt mũi.

Ngoài ra, bạn cũng nên đưa trẻ đi khám ngay nếu:

• Trẻ nhỏ hơn 2 tháng tuổi bị sốt.
• Trẻ bị chảy mũi hay nghẹt mũi khiến việc bú hay thở trở nên khó khăn.

Cách trị nghẹt mũi kéo dài tại nhà hiệu quả và đơn giản

Do có các nguyên nhân trên nên nghẹt mũi mạn tính thường cần phải điều trị nguyên nhân tận gốc mới có thể chấm dứt tình trạng này. Tùy từng nguyên nhân có các cách điều trị phù hợp: cắt bỏ khối u, polyp, chỉnh sửa vách ngăn, điều trị viêm xoang , nạo VA,…

Dùng thuốc để điều trị nghẹt mũi kéo dài

Phối hợp với điều trị nguyên nhân, bác sỹ có thể kê cho bạn một số loại thuốc. Nhằm giảm tình trạng nghẹt mũi như: thuốc gây co mạch, corticoid,…

• Thuốc gây co mạch tại chỗ giúp giảm tiết dịch trong mũi, xoang. Nên góp phần làm giảm tắc mũi, giúp bạn dễ thở hơn. Tuy nhiên, không nên dùng thuốc quá 10 ngày sẽ dẫn tới tình trạng lệ thuộc thuốc, gây viêm mũi do thuốc, khó điều trị. Thuốc này cũng không được dùng cho những người bị viêm mũi teo, có bệnh tim mạch hoặc trẻ em dưới 7 tuổi. Corticoid cũng không được sử dụng dài ngày do có thể gây ra nhiều tác dụng phụ như: đái tháo đường, phù, tăng huyết áp, rối loạn điện giải,…
• Corticoid dùng tại chỗ (dưới dạng thuốc xịt mũi, nhỏ mũi) giúp hạn chế những tác dụng phụ này. Tuy nhiên vẫn không nên dùng kéo dài và cần có sự kiểm soát của bác sỹ.

Để có thể điều trị tận gốc nghẹt mũi kéo dài, bạn cần đến các cơ sở y tế để được chẩn đoán. Bác sĩ sẽ giúp bạn tìm ra nguyên nhân gây bệnh, từ đó có các biện pháp điều trị phù hợp. Bạn tránh tự ý dùng thuốc tại nhà có thể làm cho bệnh nặng thêm, ảnh hưởng không tốt tới việc điều trị sau này.

Dưới đây là một số mẹo hỗ trợ điều trị cũng như giúp giảm bớt sự khó chịu do nghẹt mũi:

Rửa mũi hàng ngày bằng nước muối

Nước muối vừa có tác dụng sát khuẩn, giúp giảm viêm nhiễm, làm sạch đường thở. Người bệnh có thể áp dụng một số mẹo giảm nghẹt mũi bằng nước muối dưới đây:

• Bạn có thể dùng nước muối sinh lý, nước muối biển có bán tại các hiệu thuốc hoặc tự pha theo công thức: nửa thìa cà phê muối pha với ¼ lít nước.
• Có thể nhỏ trực tiếp nước muối vào từng bên mũi hoặc dùng để súc họng. Sử dụng nước muối để nhỏ mũi súc họng, sẽ giúp bạn không còn bị khó chịu.
• Rửa mũi hàng ngày khoảng 2 – 3 lần đặc biệt sau khi ra đường về, trước khi đi ngủ và buổi sáng thức dậy, giúp bạn dễ chịu hơn.

Đây là một phương pháp phòng ngừa bệnh viêm mũi xoang hết sức đơn giản, hiệu quả và tiết kiệm.

Xì mũi đúng cách

Xì mũi là hành động phổ biến để tống dịch mũi ra ngoài. Tuy đơn giản, nhưng không phải ai cũng biết cách xì mũi đúng cách.

Để hạn chế tình trạng nghẹt mũi kéo dài. Bạn nên bịt một bên mũi, xì mũi ra bên kia; sau đó đổi bên.

Nếu dịch mũi đặc hoặc niêm mạc mũi sưng thì không nên xì mạnh. Có thể dùng nước muối sinh lý hoặc nước biển sâu xịt mũi để làm dịch mũi loãng ra và niêm mạc mũi co lại, sau đó mới xì mũi.

Xem thêm: Thuốc xương khớp: 20+ Loại thuốc trị bệnh xương khớp

Bổ sung nhiều nước

Tăng cường uống nước giúp cuốn bớt phần dịch mũi trôi xuống họng. Từ đó, làm giảm cảm giác ngứa, vướng tắc ở họng nên bạn đỡ phải tằng hắng hơn. Nước ấm có pha chút chanh là tốt nhất trong trường hợp này.

Thể dục thể thao

Nghe có vẻ không liên quan lắm. Thậm chí, nhiều người còn nói rằng điều này không hợp lý khi bị nghẹt mũi cần tập thể dục.

Các chuyên gia y tế cho biết, việc tập thể dục hoàn toàn có thể hỗ trợ giảm nghẹt mũi, tắc mũi.  Bởi khi khi tập thể dục, hoạt động thể thao, động tác hít sâu, thở mạnh. Giúp cho luồng không khí ra vào mũi nhiều hơn, làm giảm sự bít tắc trong mũi.

Tập thể dục cũng giúp bạn nâng cao sức đề kháng, tránh việc mắc thêm những loại vi khuẩn, virus khác vốn rất thích môi trường ẩm ướt ở khoang mũi bị nghẹt.

Bấm huyệt

Dùng 2 ngón tay trỏ hướng vào hai bên lỗ mũi, ấn đẩy lên đẩy xuống 2 huyệt nghinh hương (sát cạnh cánh mũi). Làm cho 2 lỗ mũi lúc thu hẹp lại, lúc phồng ra. Đồng thời hít vào mạnh, tắc bên nào hít bên đó, thở ra đường miệng.

Nếu 2 lỗ mũi vẫn tắc dùng ngón trỏ và ngón cái cùng bên cầm đầu chóp mũi lắc qua lắc lại. Vừa lắc vừa hít mạnh đến khi thật thông thì thôi. Cuối cùng, dùng ngón tay cái để vào đầu mũi (tî chẩn) phía sát đường nhân trung môi trên bật ngược mũi lên 5-7 lần. Mỗi ngày làm từ 3-7 lần.

Đắp tép tỏi

Dùng 1 tép tỏi giã nát đắp vào huyệt dũng tuyền, mỗi tối 1 lần. Cách xác định huyệt: lấy ở điểm nối 2/5 trước và 3/5 sau của đoạn nối giữa gốc ngón chân 2 (kể từ ngón cái) và điểm giữa bờ sau gót chân, trong chỗ lõm ở gan bàn chân.

Xông hơi

Nếu nghẹt mũi kèm mệt mỏi, hãy pha nước ấm với tinh dầu bạc hà, hoặc gừng giã nhỏ sẽ để xông hơi (có bồn tắm ngâm mình càng tốt). Giúp cơ thể tiết ra các chất bẩn, lưu thông mạch máu, tinh thần sảng khoái, đẩy lùi bệnh tật.

Dùng trà nóng

Sử dụng một tách trà nóng (trà bạc hà, trà xanh…), cũng có thể đẩy lùi cảm cúm – một trong những nguyên nhân gây ngạt mũi. Còn giúp tinh thần sảng khoái, ấm cơ thể, nâng cao sức khỏe và sức đề kháng, giảm viêm nhiễm.

Hít hương dầu khuynh diệp

Khi bị nghẹt mũi bạn có thể hít dầu khuynh diệp ngay lúc đó hoặc xông mũi bằng nước nóng hòa với muối để giúp giảm nhẹ triệu chứng.

Sử dụng hành tây, hành tím, tỏi

Bạn có thể xắt hành tây, hành tím hoặc tỏi miếng nhỏ, cho vào cốc, hoặc bát nhỏ rồi bắt đầu xông mũi. Nếu giã nhuyễn càng phát huy tác dụng. Theo các nhà khoa học, hành tây có thể đẩy lùi chứng ngạt mũi nhanh chóng mà không có tác dụng phụ. Cắt nhỏ hoặc giã nát hành tây ra sau đó lấy một cái khăn mỏng buộc kín lại rồi để gần mũi ngửi cho đến khi hết ngạt mũi.

Xử lý cơn nghẹt mũi ngay tức thì

Dưới đây là một số mẹo khắc phục cơn nghẹt mũi tức thì:

Với trẻ em:

Trẻ em, có thể dùng nước muối sinh lý để chăm sóc mũi:

Mỗi ngày nên nhỏ mũi 2 – 3 lần. Nước muối sinh lý giúp chống khuẩn rất tốt, nó làm loãng nước mũi đặc và thông mũi nhanh chóng.

Còn nếu mũi đang khỏe mạnh, nhỏ một vài giọt nước muối sinh lý mỗi ngày cũng làm cho mũi được sạch và khiến “vi khuẩn không kịp sản sinh”.

Với người lớn

Để giảm cơn nghẹt mũi tức thì, người lớn có thể áp dụng một số cách sau:

Xông mũi:

Dùng bát nước nóng và bỏ thêm 2 thìa muối vào, kề mũi gần bát và hít hà hơi nước bốc lên. Giúp thông mũi và đẩy sạch nước mũi nhầy ra ngoài.

Mát-xa nhẹ nhàng cánh mũi:

Lấy hai ngón tay thuận nhất vuốt dọc nhẹ nhàng từ từ lên xuống sống mũi. Làm 10 lần đờm trong mũi tan ra, hết cơn nghẹt mũi.

Khi nào bạn cần đến khám bác sĩ?

Đôi khi dù đã sử dụng các cách chữa nghẹt mũi tại nhà, bạn vẫn không cảm thấy giảm nghẹt mũi. Đặc biệt là khi triệu chứng nghẹt mũi này gây ra bởi một tình trạng bệnh lý nào đó ở mũi xoang.

Trong trường hợp này, điều trị y tế có thể cần thiết. Đặc biệt là khi tình trạng nghẹt mũi này gây nhiều khó chịu và ảnh hưởng đến hoạt động hàng ngày của bạn.

Nếu triệu chứng nghẹt mũi của bạn có những đặc điểm sau, bạn nên đến gặp bác sĩ ngay:

• Triệu chứng kéo dài hơn 10 ngày
• Nghẹt mũi đi kèm với sốt cao
• Dịch chảy từ mũi có màu vàng hay xanh đục đi kèm với sốt hoặc đau vùng xoang. Đây có thể là dấu hiệu bạn bị nhiễm vi khuẩn.
• Bạn có sẵn bệnh nền làm miễn dịch cơ thể suy giảm, bệnh hen suyễn hay bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD).
• Nên đến bệnh viện ngay nếu một người bị chảy máu mũi hay chảy dịch nước trong liên tục sau khi bị chấn thương ở đầu. Đây có thể là dấu hiệu của rò rỉ dịch não tủy.

Phòng ngừa và điều trị nghẹt mũi kéo dài

Nên:

• Bổ sung nhiều nước vào cơ thể để làm giảm dịch nhầy ở mũi (8-10 ly/ngày), và dùng các thức uống lỏng (canh, nước rau luộc, nước ép trái cây, trà thảo dược) giúp trị chứng nghẹt mũi.
• Luôn ăn những thức ăn nóng và uống nước nóng giúp ngăn ngừa mất nước và giảm nghẹt mũi.
• Nên thường xuyên ăn nhiều rau, ngũ cốc nguyên chất và các loại cá.
• Thường xuyên vệ sinh phòng ốc sạch sẽ: Giặt rèm cửa, vệ sinh chăn màn để giảm bụi và các vi khuẩn- tác nhân gây ngạt mũi

Tránh:

• Tránh xa những loại thực phẩm nhiều đường và cacbonhydrat vì nó sẽ làm chứng nghẹt mũi trầm trọng hơn
• Tránh những gấu bông, thú cưng… là những hung thủ tích bụi, vi khuẩn xung quanh lâu ngày gây ra những vấn đề về nghẹt mũi
• Hạn chế ăn thực phẩm có nhiều đường, bột vì chúng sẽ làm chứng nghẹt mũi thêm trầm trọng.
• Tránh những kích thích như khói thuốc, mùi son, mùi nước hoa, rượu vì chúng làm bạn khó chịu hơn.
• Tránh xa những loại thực phẩm nhiều đường và cacbonhydrat vì nó sẽ làm chứng nghẹt mũi trầm trọng hơn.

Trên đây là một số nguyên nhân gây nghẹt mũi kéo dài, cách điều trị nghẹt mũi tại nhà. Hi vọng rằng, bài viết vừa rồi đã giúp cho bạn đọc có thêm thông tin y tế để tham khảo. Để biết cách phòng tránh cũng như mẹo giảm nghẹt mũi đơn giản.